Prawie całe moje dotychczasowe życie czułam, że „coś jest ze mną nie tak”. A jednocześnie ciągle próbowałam podporządkować się temu, jak funkcjonuje świat wokół mnie. Odkąd w 2003 roku obudziła się we mnie nerwica lękowa i zaczęłam mieć ataki paniki jeden za drugim, zaczęłam zgłębiać temat psychologii i rozwoju osobistego. Czytałam mnóstwo książek, blogów, for internetowych, rozmawiałam z ludźmi. I tak po kilku latach odkryłam, że „po prostu” jestem osobą wysokowrażliwą. Gdy sobie to uświadomiłam, zmieniło się tak naprawdę wszystko. Ale co to właściwie znaczy?
Przepowiednia
Gdy miałam jakieś 10 lat, a mój Tata prowadził wydawnictwo, zabrał mnie ze sobą na spotkanie z jedną z autorek książek, które wydawał. Tą autorką była astrolog Violetta Koseska-Toszewa, publikująca jako David Harklay. Spytała mnie wtedy o mój znak zodiaku. Gdy powiedziałam jej, że to Ryby, powiedziała mi, że najważniejszą cechą dla mnie w życiu są wrażliwość i intuicja. Nigdy więcej nie spotkałam Pani Violetty, ale te słowa bardzo zapadły mi w pamięć. Mogły być samospełniającą się przepowiednią oczywiście, jednak większość spotkanych na mojej drodze osób spod tego samego znaku potwierdza jej słowa.
O intuicji napiszę jeszcze nieraz przy innych okazjach, ale porozmawiajmy o wrażliwości.
Źródła i zwrot o 180 stopni
Lata później, gdy zaczęłam rozmyślać nad tematem mojej ponadprzeciętnej wrażliwości, szukałam wiedzy na ten temat. Trafiłam wtedy na dwie, bardzo ważne dla mojego rozwoju, książki. Pierwsza z nich to „Być nadwrażliwym i przetrwać” Teda Zeffa. Druga – dostępna wówczas wyłącznie po angielsku, sprowadzałam ją chyba ze Stanów, razem z zeszytem ćwiczeń – „The Highly Sensitive Person” Dr Elaine N. Aron (obecnie została przetłumaczona i wydana w Polsce jako „Wysoko wrażliwi”). Te książki dosłownie zmieniły wtedy moje życie.
Wszystko, co czułam, nabrało sensu. Okazało się, że naprawdę mam prawo odbierać świat intensywniej. I to nie ja mam poprzestawiane w głowie. Tak naprawdę nikt nie ma. Moje sensory i radary działają po prostu intensywniej.
„Wrażliwa”, czyli jaka?
Wracając jednak do pytania z pierwszego akapitu: co to właściwie znaczy „wysoka wrażliwość”? Myślę, że każda z osób, które takie są, będzie miała swój osobisty zestaw odpowiedzi. Dla mnie oznacza to przede wszystkim dużą wrażliwość na bodźce. Intensywnie odbieram świat zmysłami i amplituda moich emocji zawsze jest bardzo duża.
Jak łatwo się domyślić, każdy kij ma dwa końce. Z jednej strony powoduje to u mnie np. wzmożoną empatię czy większą spostrzegawczość niż u osób przeciętnie wrażliwych. Z drugiej zaś strony od lat mam mniej lub bardziej silne lęki, jestem podatna na depresję, a ciało jest nieodporne na stres i dopadły mnie z tego powodu różne chroniczne choroby.
Historia życia, historia bloga
Dużo ostatnio rozmyślałam o tym zagadnieniu. Doszłam do wniosku, że ma ono tak silny wpływ na wszystkie obszary mojego życia, że stworzę z tego „historię” mojego bloga. Nie ma tu znaczenia, czy mówimy o Technologiach, czy Typografii (wkrótce nowa kategoria blogowa), czy Emocjach czy po prostu o Zachwycie nad światem – każdy z tych obszarów jest dla mnie ważny właśnie dlatego, że doświadczam go w pewien szczególny sposób, przez pryzmat tej wyjątkowej wrażliwości.
Technologie obserwuję, jednocześnie troszcząc się o osoby, które sobie z nimi nie radzą. Moja empatia jest na tyle silna, że czasem odczuwam emocje innych ludzi całą sobą. Mając przy tym szeroką wiedzę z obszarów związanych z informatyką, mediami społecznościowymi i marketingiem, mogę lepiej pomagać innym w codziennych wyzwaniach.
W Typografii wykorzystuję wrażliwość wizualną i poczucie estetyki. Podobnie Zachwycając się światem – wykorzystuję wszelkie zmysły, szczególnie jednak wzrok, słuch, smak – fotografia, grafika, muzyka, gotowanie – to wszystko mnie porusza i chcę się tym dzielić z Tobą.
Emocje to jakby oddzielny temat. Bardzo mocno wiąże się z relacjami, przynajmniej w moim przypadku. Emocje to moje drugie imię. Odkąd zaczęły się u mnie wspomniane ataki paniki (obecnie miewam je bardzo rzadko) i depresja, wiem, że nie ma dla mnie ważniejszego tematu. Opiekowanie się z odpowiednią troską tym obszarem mojego życia jest niezbędne dla wewnętrznego spokoju i możliwości zajmowania się w ogóle innymi sprawami i tematami.
Wskaźnik zdrowia
Mam takie przekonanie, że osoby z ponadprzeciętną wrażliwością są potrzebne w społeczeństwie, żeby zwracać uwagę na rzeczy, które są zbyt silne, intensywne, mocne, a których przeciętne zmysły nie wyłapują. Jest to o tyle istotne, że nawet, jeśli nie odczuwa się, że coś nam przeszkadza (np. zbyt głośna muzyka, czy intensywne światło), to nadal ma to wpływ na organizm. Jednorazowe spotkanie z takim bodźcem może być bez znaczenia, ale długotrwałe wystawianie się na niego może być już niezdrowe.
Dlatego też chciałabym zwracać na moim blogu większą uwagę na ten temat i kierować wpisy zarówno do osób o podwyższonej wrażliwości – bo może znajdą w nich cząstkę siebie – jak i tych o wrażliwości przeciętnej – bo może pomóc im odkryć coś, czego wcześniej nie wiedziały, nie czuły.
Czasem jest też tak, że osoby o przeciętnej wrażliwości zauważają nieprzyjemny bodziec, ale „wytrzymują”. Ten sam bodziec może spowodować o osoby ponadprzeciętnie wrażliwej już bardziej zdecydowane reakcje. Przykładowo światła stroboskopowe dla wielu osób są nieprzyjemne, u osób wrażliwych mogą spowodować atak epilepsji. To oczywiście przykład skrajny, ale jak najbardziej wzięty z życia.
Bajkowy świat wrażliwych zmysłów i kochającego serca
Jakie jeszcze przykłady znajduję w moim własnym życiu? Kuchnia! Kocham różne aromaty, smaki, przyprawy, kolory, faktury, kształty… kocham doświadczać, smakować, improwizować… W kuchni moja wrażliwość może się doskonale wyżyć. Moja Mama mówi, że w kuchni jestem artystką i chyba się nie myli. Swoją drogą, myślę, że większość artystów to właśnie ludzie wysokowrażliwi. Mam wrażenie, że przy tak silnych zmysłach po prostu trzeba tworzyć, żeby nie zwariować. :D
Kocham muzykę. Od dziecka tańczyłam, śpiewałam, grałam na różnych instrumentach, oczywiście słuchałam również muzyki. Muzyka mnie zachwyca, pomaga w różnych nastrojach. Pomaga je tworzyć i wzmacniać albo zmieniać.
À propos miłości – zawsze kochałam na zabój. Moje życie nie zna płytkich emocji. Od dziecka byłam kochliwa, zawsze był ktoś, kto mi się podobał, o kim rozpisywałam się w moich pamiętnikach. :D Od trzech już prawie lat znalazłam ukojenie, czuję, że jestem w domu. To takie ważne dla mnie, żeby w kwestii relacji czuć po prostu spokój i miłość. Szaleństwa zakochania są cudowne, ale wiążą się z bardzo silnymi emocjami – również z silną tęsknotą, silnym rozczarowaniem, silnym cierpieniem. Dla wysokowrażliwców to rozwalające.
Opowiadam często o amplitudzie emocji. O tym, jak jest ona spłaszczana przez antydepresanty (które niestety przyjmuję). Gdy jest się jednym wielkim Czuciem, każda emocja sięga daleko od punktu „zero”. Nie ma tak, że wybieramy sobie tylko te pozytywne emocje, które chcemy odczuwać silniej, a wygaszamy te trudniejsze, jak smutek czy złość.
Cała ja
Na koniec chciałabym dodać jeszcze jedną rzecz: nie zamieniłabym tej cechy na przeciętną wrażliwość. Nawet, jeśli czasem utrudnia ona życie, jest jednak czymś, co mnie tworzy. Nie byłabym sobą bez tej mojej rybiej wrażliwości. A uwzględnienie tej cechy w moim życiu, w rutynach, w wyborach i priorytetach było i jest jednym z ważniejszych procesów na drodze osobistego rozwoju.
Uwielbiam czuć życie i świat całą sobą. Taka jestem. Nawet, jeśli czasem boli, to wiem, że warto. Dzięki temu mogę nie tylko być lepsza dla siebie, ale też z większą uwagą i empatią dawać innym dobro.
💛
Asia
Ja jestem spod znaku Ryb ale mam w drugą stronę – jestem może nie tyle niewrażliwa, bo raczej jestem empatyczna, ale nie odczuwam takich silnych bodźców, po części z wyboru. Odkąd pamiętam nie ruszały mnie smutne bajki bo wiedziałam, że to fikcja i mój mózg to olewał. Coś jak Pulpecja w dzieciństwie u Musierowicz ;) A z ciekawości: często stykasz się z niezrozumieniem w związku z wysoką wrażliwością?
Zdarza mi się słyszeć niefajne komentarze, typu, że przesadzam albo inni mają gorzej. Musiałabym się zastanowić mocniej. Pewnie zebrałoby się przykładów na całą notkę, mam wrażenie, że je wyparłam… :P
Swoją drogą, ja bym powiedziała, że mam „bogate życie wewnętrzne” :-) co w sumie przekłada się też na bujną wyobraźnię.
Podziwiam za szczerość 🙂
Czemu? Za szczerość ze sobą?…
Nie! Za odwagę pisania o takich osobistych rzeczach w świat :) Podziwiam – w sensie z zachwytem i szacunkiem :)
Wiesz co, nigdy nie miałam jakiś wielkich oporów, żeby pisać o takich rzeczach, a mam trochę poczucie misji. Jeśli to, co przeżyłam i przeżywam, może komuś pomóc, to dlaczego o tym nie pisać? Na całe szczęście doszłam do zgody ze sobą w tym temacie. Gdybym miała jakieś zawodowe stanowisko, które by wymagało większych sekretów, byłoby ciężej. Ale ja gdzieś tam w środku już od dawna chciałam się dzielić tymi tematami. Nie chciałam się wstydzić, kryć z nimi. Bo czuję, że jest ważne, żeby o nich mówić i przełamywać pewne tabu.
Mam poczucie, że to trochę jak z piercingiem w widocznym miejscu. Jak sobie kiedyś przekłuwałam nos, ktoś mnie zapytał, co będzie, jeśli mnie z tego powodu nie przyjmą do pracy. A ja sobie pomyślałam, że nie chcę takiej pracy, gdzie by to miało znaczenie. Nie mam już tego kolczyka, ale postawa mi została.
Ten blog, to miejsce, które stworzyłam po to, by móc być w stu procentach sobą. <3
Dziękuję za dobre słowa, Kochana.
Przeczytałam to wszystko i bije z tego fajna, pozytywna energia. Mam to samo, chcialam napisac „mam ten sam problem”, ale nie jestem pewna czy odbierasz to jako problem. Dla mnie to problem. Zbyt dużo ludzi nie akceptuje u mnie tej hiperwrażliwosci, a ja jestem bardzo społeczna i nie akceptowanie tego czegos we mnie bardzo mnie boli. Moje emocje robią więcej złego niż dobrego. Odbierają mi mozliwosc panowania nad sytuacjami, w których opanowanie jest ważne, odbierają mi święty spokoj, ktory kocham, no fakt ze cos mi tez dają – skutecznosc, jestem skuteczna gdy cos sobie zaplanuje i szalenie optymistyczna. Natomiast moj optymizm ma dwie twarze:
1. pozytywna: no ta skutecznosc np, łatwo mi sie zmotywowac, jak mam wiare to uzyskam co trzeba.
2. negatywna: że mi kurwa nikt nie wierzy, wisze sobie z tym moim zajebistym optymizmem, wiem ze sie da, a reszta mi wmawia ze sie nie da. I teraz stoje z tematem jak ten ciulik, niczym kosmita, zamiast przeznaczac energie na robote i leciec do przodu, trace energie by przekonywac innych ze sie da.. No przeciez tak sie nie da życ.
Przepraszam, ze komentarz jest tylko smutny, ale czuje sie po prostu najczesciej nierozumiana, mam wrazenie, że tylko dwie osoby są w stanie ogarnąć (i to na lekko) moj tok rozumowania, cała reszta swiata nie kuma o co ze mną kaman :P
I ja po prostu nie wiem…
Kochana, myślę, że każdy, kto ma wysoką wrażliwość odbiera ją czasem jako problem. Natomiast, gdy jestem w dobrej formie, w miarę możliwości zamieniam problemy na zadania lub wyzwania. (Gdy jestem w złej formie, nawet wstanie z łóżka jest problemem.) Od kilku miesięcy moja pewność siebie i poczucie własnej wartości bardzo urosły. Jeśli ktoś odnosi się lekceważąco do moich emocji czy odczuć, nie ma dla niego miejsca w moim świecie. Uważam, że każdy ma prawo do bycia takim, jakim jest. Ma prawo czuć to, co czuje. Każdy ma również prawo oceniać. Ale niekoniecznie chcę tego słuchać.
Mam coraz głębsze przekonanie, że ta wrażliwość przestaje być problemem w towarzystwie, jeśli stanie się za sobą, takim, jakim się jest, za swoimi emocjami, pozwoli się im istnieć. A inni zaczynają patrzeć na Ciebie wtedy tak, że „ona po prostu taka jest”. Przyzwyczajasz ich do tego i przestają mieć pretensje, że np. wychodzisz wcześniej z imprezy albo prosisz o ściszenie muzyki.
W pewnych kwestiach przestaję chodzić na kompromisy, bo wiem, jak to się potem na mnie odbija. Wiem, że wpływa to na krąg znajomych. Ale też zostają Ci najbardziej wartościowi. Mam poczucie, że najbliższe mi osoby – Rodzina i Przyjaciele – są najwspanialsi na świecie. Nie muszą podzielać moich poglądów czy postaw, żeby mnie rozumieć i mi kibicować.
Swoją drogą, ja też uwielbiam ludzi. Lubię spędzać czas z ważnymi dla mnie osobami. Nie czuję, że to się wyklucza, wręcz przeciwnie. A czasem spotkanie w duzym gronie mnie przerasta.
BTW: taki hurra-entuzjastyczny-optymizm też znam, u mnie czasem występuje, działam wtedy jak nakręcona, a potem łubudu lecę na łeb na szyję i przynajmniej kilka dni dochodzę do siebie zmęczona tymi emocjami. Uczę się więc, żeby je wypośrodkowywać.
mam identycznie z tym drugim 2. czemu ludzie nie wierza> nie moge pojac?!!ja to odbieram jako celowe dołowanie mnie:(
Mam wrażenie, z dotychczasowych doświadczeń, że inni nie wierzą, jeśli nie pozwalamy sobie być sobą w pełni. Czyli jeśli sami sobie do końca nie wierzymy, nie dajemy sobie prawa do tego, żeby takimi być, to że wtedy to wywołuje taką reakcję w otoczeniu. To otoczenie jest trochę jak takie lustro dla nas.
Ale to tylko moje osobiste doświadczenia, nie jestem też psychologiem, więc może to się nie zgadzać z tym, jakie mechanizmy naprawdę tym rządzą…
Ooo, zostawiam do poczytania na wieczór. Myślę, że trochę u Ciebie Asia pomyszkuję. <3
Och, jak mi miło, zapraszam, rozgość się! ❤️ I koniecznie daj potem znać, jak Ci się u mnie podoba. 😊 Dobrego popołudnia… 🍁🍂
A ja zacznę z innej beczki – David Harklay – pamietam!!! Pierwsza wróżka RP kiedy jeszcze wróżbita Maciej szklanymi kulkami do misiów turlał. I wow poznałaś ją! Ale czad! Nie powiem, że mam to samo, choć w wielu aspektach podobnie i też kilkoma przypadłościami się borykałam, jednak było minęło i z optymizmem patrzę w przyszłość. Mnie napędza działanie i czasem może zapomnę się rozejrzeć, a osoby podobne do Ciebie, mówią „hej, zwolnij na chwilę, zobacz jak tu pęknie” i to jest fantastyczne. Jesteśmy różni i to nas wyróżnia i to nam pozwala wzajemnie uczyć się od siebie i czerpać z życia to co najlepsze. I tego Ci życzę i sukcesów i zdrowia i co tam jeszcze chcesz… :)
Jej, taki entuzjastyczny komentarz, a ja go przeoczyłam! <3 Dzięki! :) Tobie też wszystkiego dobrego, Roksana! :)
Podoba mi sie to, co piszesz, bo odnajduję w tym wiele z siebie. Dobrze jest wiedziec, ze sa na swiecie ludzie, ktorzy odbieraja swiat rownie albo nawet bardziej intensywnie. Jest po prostu razniej:) I pasuje mi okreslenie „wysoka wrażliwosc”. Nie jest ono nacechowane negatywnie jak „nadwrażliwosc”.
Zanim napisałam ten artykuł, bardzo długo badałam określenia na „to”. Gdy odkryłam u siebie tę cechę, mieszkałam od dłuższego czasu w Niemczech, i przede wszystkim korzystałam z niemiecko- i anglojęzycznych określeń (hochsensibel, high sensitive), jednak w Polsce brakowało mi jakiegoś standardu. Z braku lepszej alternatywy zaczęłam określać siebie mianem osoby ponadprzeciętnie wrażliwej. Jednak badając temat głębiej na potrzeby artykułu, doszłam do wniosku, że pisząc o czymś ponadprzeciętnym, gdzieś w podświadomości pojawia się nie tylko porównywanie, ale też ocenianie. Tak, jakby to, co przeciętne było gorsze. A ja chciałam tego uniknąć, bo to nie jest ani lepsze, ani gorsze. Sięgnęłam więc do źródła, czyli polskiego tłumaczenia najlepszej – moim zdaniem – książki w tym temacie (o której wspominam w artykule), a która mówi właśnie o osobach wysoko wrażliwych (moim zdaniem lepiej brzmi pisownia łączna). Nie podoba mi się natomiast bardzo określenie użyte w drugiej książce, czyli „być nadwrażliwym”. Bo wtedy to trochę tak, jakby się tę wyjątkową wrażliwość traktowało jak chorobę, albo coś złego. Nadwrażliwym można być z punktu widzenia osoby o zwykłej wrażliwości, gdy myśli ona, że się przesadza w swoich odczuciach. A przecież, jeśli ktoś w konkretny sposób coś odczuwa, to nie można tego zanegować. :)
Tak, między innymi dlatego zdecydowałam się napisać o tym temacie, i sama niejako wyjść z ukrycia, że wiem, jak cenne jest poczucie, że „się nie zwariowało”, tylko naprawdę inni też tak mają, i w dodatku, że można z tą cechą zrobić coś fajnego.
Mięto w kapeluszu, pozdrawiam Cię serdecznie :D Rozgość się u mnie…
Kiedyś w rozmowie z kimś usłyszałam, że „wrażliwość to słabość”. Rozmowę jak najszybciej zakończyłam i zadbałam, by więcej się nie widzieć z osoba, która wypowiedziała te słowa. Wrażliwość jest fundamentem człowieczeństwa. Postrzeganie jej jako słabości prowadzi do bardzo niebezpiecznych (i złych!) rzeczy. Dlatego bardzo się cieszę, że odważyłaś się napisać na tak trudny temat.
Dziękuję, Ula! :) To faktycznie dość powszechne przekonanie. Dlatego uważam, że to tak ważne, żeby uświadamiać, z czym się wrażliwość wiąże. Rozumiem tę słabość trochę jak taką „nagość”, czyli będąc wrażliwą, mam mniejszą osłonę przez jakimiś bodźcami. To jest pewna słabość. Ale na tym się zbiór konsekwencji wrażliwości nie kończy na szczęście i ta wrażliwość jest również moją tajemną mocą :-)